Teeknoolojiin Artificial Intelligence (AI)guyyaarraa guyyatti saffisaan guddataa jira. Teeknooloojiin kun konkolaataa yaabbannu irraa kaasee hanga jireenya keenya guyyaa guyyaatti wantoota hunda jijjiiraa jira. Tahus, hubannoon AI Itoophiyaa keessatti ammallee sadarkaa jalqabaa irra jira. Kanas ta’e sana, lammiileen biyya keenyaa hedduun osoo hin beekin AI fayyadamaa jiru; fakkeenyaaf, barreeffama tilmaama(text prediction), calaqqee suuraa(photo filters) ykn algoorizimii miidiyaa hawaasaa fudhachuun ni danda’ama.
AI damee kam keessatti fayyadamamna?
1. Eegumsa fayyaa
AI damee eegumsa fayyaa irratti jijjiirama ajaa’ibaa fidaa jira. Keessattuu adeemsa qorannoo dhukkubaa, dhukkubbi tilmaamuuf, fi adeemsa wal’aansa dhuunfaa(personalized treatment) trratti heddu gargaaraa irratti Fakkeenyaaf:
- Xiinxala Suuraa Meedikaalaa Sadarkaa Ol’aanaa: AI suuraalee maaykirooskooppii, CT Scan, ykn X-ray dafee xiinxalee mallattoo kaansarii ykn dhukkuboota biroo nama caalaa sirritti adda baasuu danda’a.
- Argannoo Qoricha: AI’n adeemsaa fi yeroo qoricha haaraa argachuuf fudhatu waggaa 10 irraa gara ji’oota muraasaatti gadi hir’isee jira.
- Chatbots: Biyyoota tokko tokko keessatti Doktooronni AI(ai doctors) gaaffii fayyaa dhukkubsattootaaf salphaatti deebisuu danda’u.
2. Barnoota
AI damee barnootaa keessatti akkaataa barumsaa tokkoo tokkoon barattootaa amalaa fi adeemsa isaanii xiinxaluudhaan barumsa dhuunfaa haala barattoonni barattoonni barbaadaniin ni kenna.
- Barnoota AI: Barattoonni gaaffii kamiyyuu AI akka ChatGPT gaafachuun deebii argachuu danda’u.
- Appii Barnoota Afaanii: Appilikeeshiniiwwan akka Duolingo AI fayyadamuun amala dhuunfaa barattootaa hordofuun muuxannoo barumsaa fooyya’aa ta’e kennu.
- Madaallii barattootaa: AI guddina fi dandeettii barattootaa dafee madaaluudhaan yeroo barsiisotaaf ni qusata.
3. Daldalaa fi Faayinaansii keessatti
AI murtii daldalaa daataa irratti hundaa’uun fooyyessa.
- Goyyoomsa ittisuuf: Sirni AI baankotaa daldala sobaa sekondii muraasa keessatti adda baasuu danda’a. –
- Deeggarsa maamiltootaaf: Dhaabbileen hedduun yeroo amma gaaffii maamiltootaa 24/7 deebisuuf AI chatbots fayyadamu.
- Xiinxala Tilmaama:AIn dhaabbileen amala bittaa maamiltootaa gara fuula duraa xiinxaluudhaan tooftaa gabaa fooyya’aa akka qopheessan gargaaruu danda’a.
4. Hojii fi Qacarrii keessatti
AI carraa hojii haaraa uumuun alatti, hojii namaa tokko tokkos bakka bu’aa jira.
- Bakka Bu’iinsa Hojii: Hojiin warshaa, tajaajila maamiltootaa, hiikkaa, fi sirni hoteela qabachuu(booking system) AI’n bakka bu’aa jira.
- Carraa Hojii Haaraa: Leenjistoota AI, xiinxaltoota daataa, injinaroota barumsa maashinii fi kkf hojii fi gitoota hojii haaraa uumee jira.
5. Miidiyaa Hawaasaa
AI qabiyyee Facebook, Twitter, fi TikTok irratti jaallattan amalaa fi fedhii keessan qorachuun isinitti agarsiisa.
- Beeksisoota xiyyeeffaman:AI amala bittaa kee xiinxaluudhaan beeksisa si ilaallatu sitti agarsiisa.
- Oduu sobaa: AI yeroo karaa sirrii ta’een itti fayyadamnu faayidaa qaba, garuu gariin oduu sobaa uumuuf itti fayyadamu.
Balaa AI biyya keenya keessatti
Itoophiyaa keessatti namoonni hedduun AI maal akka ta’e waan hin beekneef yeroo baay’ee gowwoomsaan gowwoomfamu. Gowwoomsaa AI beekamaan tokko tokko: –
- Ergaalee Investment AI Sobaa: Ergaa sobaa “Daqiiqaa 5 keessatti Birrii kuma 50 argadhu!” – jedhanii kkf
- Goyyoomsaa hojiilee AI garagaraa: Gowwoomsaa “Hojii nuuf kenni! AI job seeker barbaachisa!” –
- Viidiyoolee Deepfake : Viidiyoo biraa keessatti fuula namaa bakka buusuun oduu sobaa tamsaasuu fi kkf
Itoophiyaan AI akkamiin fayyadamaa jirti?
AI Itoophiyaa keessa reefuu seenaa jira, gara fuulduraattis irraa fayyadamoo ta’uuf ammuma qophaa’uu qabna. Kanaafis,
- Barnoota keessatti AI fayyadamuu
- Foyya’iinsa AI daldala keessatti beeksisuu
- Beekumsa AI hawaasa keessatti babal’isuu
Cuunfaa
AIn teknooloojii egeree ti. Gama gaarii fi gadhee qaba, yoo sirritti itti fayyadame garuu guddina biyya keenyaaf gumaacha guddaa taasisuu danda’a. Yeroon beekumsa babal’isnu amma!
